Shamanic Ceremonies as a Performance and an Art

Özet

Çalışmada şaman törenleri Performans Teori bağlamında ele alınmıştır. Şamanların törenlerde gerçekleştirdikleri “performansların” ne denli sanat olduğu sanatçıların ve araştırmacıların bu konudaki fikirleri ışığında yorumlanmıştır. Öncelikle Performans Teori’nin ne olduğu, halkbilimi çalışmalarına ne gibi yenilikler ve bakış açıları getirdiği anlatılmış, bunu takip eden bölümde Performans Teori’nin gelişimine dair kısa bir tarihi bilgi verilmeye çalışılmıştır. Yine işaret edilmeye çalışılan bir başka nokta ise; Şamanizm, pek çok araştırmacı için vecd halinde görüngüler deneyimlemeye yarayan bir tekniktir ve şaman da bu tekniğin icracısı, sanatçısıdır. Elbette o aynı zamanda bir sağaltıcıdır. Ana bölümde ise Köprülü tarafından ilk Türk şairleri olarak tabir edilen şamanların performansları örnekler ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bunu yaparken bir yandan da günümüz aşık geleneği ile benzer yanlarına da işaret edilmiştir. Sonrasında şaman kostümlerinin performansa işlevi üzerinde durulmuş ve şaman kostümü örnekleri verilmiştir. Nihayetinde ise şaman performanslarının günümüz modern tiyatro ya da oyunculuk performansları ile mukayesesi yer almaktadır. Burada görülebileceği gibi şaman törenleri son derece artistik ve sanat değeri yüksek “performanslardır”.

Anahtar Kelimeler
Şaman, Sanat, Performans, Tiyatro, Tören
Kaynakça