Yazar	: Ziya DURGUT
Türü	:
Baskı Yılı	: 2022
Sayı	: 3
Sayfa	: 10-22

Abstract
Çalışmada şaman törenleri Performans Teori bağlamında ele alınmıştır. Şamanların törenlerde gerçekleştirdikleri “performansların” ne denli sanat olduğu sanatçıların ve araştırmacıların bu konudaki fikirleri ışığında yorumlanmıştır. Öncelikle Performans Teori’nin ne olduğu, halkbilimi çalışmalarına ne gibi yenilikler ve bakış açıları getirdiği anlatılmış, bunu takip eden bölümde Performans Teori’nin gelişimine dair kısa bir tarihi bilgi verilmeye çalışılmıştır. Yine işaret edilmeye çalışılan bir başka nokta ise; Şamanizm, pek çok araştırmacı için vecd halinde görüngüler deneyimlemeye yarayan bir tekniktir ve şaman da bu tekniğin icracısı, sanatçısıdır. Elbette o aynı zamanda bir sağaltıcıdır. Ana bölümde ise Köprülü tarafından ilk Türk şairleri olarak tabir edilen şamanların performansları örnekler ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bunu yaparken bir yandan da günümüz aşık geleneği ile benzer yanlarına da işaret edilmiştir. Sonrasında şaman kostümlerinin performansa işlevi üzerinde durulmuş ve şaman kostümü örnekleri verilmiştir. Nihayetinde ise şaman performanslarının günümüz modern tiyatro ya da oyunculuk performansları ile mukayesesi yer almaktadır. Burada görülebileceği gibi şaman törenleri son derece artistik ve sanat değeri yüksek “performanslardır”.

Keywords
Şaman, Sanat, Performans, Tiyatro, Tören

Özet
In the study, shamanic ceremonies are discussed in the context of Performance Theory. The "performances" performed by shamans in ceremonies are interpreted in the light of the ideas of artists and researchers on this subject. At first, what the Performance Theory is and what innovations and perspectives, it brings to folklore studies are explained, and in the following section, a brief historical information about the development of Performance Theory is tried to be given. Another subject that is tried to be pointed out is; for many researchers, shamanism is a technique for experiencing ecstatic phenomena, and the shaman is the performer and artist of this technique. There is no doubt the shaman is also a healer. In the main section, shaman performances, which were called the first Turkish poets by Köprülü, tried to be evaluated basis of examples. In doing so, its similarities with today's minstrel tradition were also underlined. Afterwards, the performance function of shaman costumes is emphasized and examples of shaman costumes are given. Finally, there is a comparison of shaman performances with today's modern theater or acting performances. As can be seen here, shamanic ceremonies are highly aesthetic and artistic "performances".

Anahtar Kelimeler
Shaman, art, performance, theatre, ceremony