Deve, Türklerin İslamiyet öncesinden itibaren hayatında yer alan ve mitolojik bir özelliği olan kutsal hayvanlardan biridir. Arap yaşam geleneğinde önemli bir araç olan devenin İslamiyet’in kabulünden sonra Türkler arasındaki önemi daha da artmıştır. Kültürlerarası etkileşim, Kur’an’da deveyle ilgili geçen ayetler, Hz. Peygamber döneminde devenin aktif kullanılması ve bir dönem hac görevinin develerle yapılması Türkler arasında devenin önemini artırmıştır. Diğer taraftan devenin hem taşımada hem de ulaşımda önemli rol oynaması ve insanların işini kolaylaştırması, deveyi diğer hayvanlardan ayrıcalıklı hâle getirmiştir. Fazla yük taşıyabilmesi, susuzluğa ve sıcağa dayanıklı hayvan olması gibi özellikleri de devenin göçerler arasında kullanımına vesile olmuştur. Günümüzde Yörük geleneğini devam ettiren Alanya halkı arasında da deve son derece kıymetlidir. Yörükler ulaşım araçlarının gelişmediği dönemlerde ulaşımı develerle sağlamıştır. Günlerce süren göçler ve ticaret seferleri develerle yapılmıştır. Yörük hayatında develerin aktif rol oynaması develeri özel ve anlamlı kılmıştır. Kutsal bir hayvan olarak nitelendirilen deveye karşı derin bir muhabbet ve saygı duyulmuştur. Deve koruyucu bir hayvan olarak düşünülmüş evliya ve melek olarak tasavvur edilmiştir. Halk arasında devenin yaşına ve cinsiyetine göre farklı kelimeler ortaya çıkmış mâniden efsaneye halk edebiyatı ürünlerinde deveye yer verilmiştir. Devenin tüyü, eti, sütü, idrarı, dışkısı, salyası ve kemiği değerli görülmüş ve bunlar çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. Bu çalışmada genel olarak Alanya halk kültüründe devenin yerine ve önemine değinilmiştir. Halk edebiyatı ürünlerinde, halk hekimliğinde, halk inanışlarında ve Alanya oyunlarında deveyle ilgili hususlara yer verilmiştir. Ayrıca günümüzde, Alanya’da devenin kullanım alanlarından söz edilmiştir. Yazılı kaynakların yanı sıra derleme çalışması neticesinde kaynak kişilerden elde edilen bilgiler ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler
Alanya, deve, halk kültürü, Yörük