Türk kültür ve edebiyat tarihinde önemli bir yere sahip olan âşıklık geleneği, çeşitli işlevleriyle temeli şamanlığa dayanan İslamiyet’le birlikte ozanlığa dönüşen ve 16.yüzyılda âşıklık adını alarak devam eden kültürel bir mirastır. Geleneğin bir parçası olan âşıklar, saz ile sözü birleştirerek duygu ve düşüncelerini ifade etmektedir. Duygu ve düşüncelerini aktarırken bireysel duygularının yanı sıra yaşadıkları dönemin toplumsal, siyasal ve sosyokültürel özelliklerini yansıtmaktadır. Böylece hem toplumun aynası olmakta hem de düşünceleriyle toplumu yönlendiren dinamik bir işlevsellik kazanmaktadır. Bu durum bir milletin kültürel belleğini güçlendirmekte ve milli bilincinin oluşmasında önemli bir katkı sağlamaktadır. Bir millet olarak yaşanan ortak olayların âşıkların dilinde yer alması milletin kültürel belleğini oluşturarak canlı kalmasını ve o milli değerin gelecek nesillere bir miras olarak aktarılmasını gerçekleştirmektedir. Nitekim uzun bir tarihi süreç içerisinde yer alan Türk milletinin yaşadığı ve dönüm noktası olarak nitelendirilebilecek önemli olaylardan biri Milli Mücadele dönemidir. 1919-1922 yılları arasında dış güçlere karşı başlayan ve birçok cephede süren bağımsızlık mücadelesi, siyasi ve askeri olarak bir milli dava bilinci doğrultusunda sonuçlanan zaferle tarih sayfalarında yerini almıştır. Milli mücadele ruhunun azim, strateji, inançla başarıya ulaşması Türk milletinin Anadolu coğrafyasında yeniden doğuşu olmuştur. Bu zafer, geleneğin içerisinde yer alan birçok âşığın dilinde yeniden anlatılarak yaşanmakta ve Türk milletinin milli değerlerinin bilincine sahip olması sağlanmaktadır. Âşıkların milli mücadele konusunda şiirlerinde dile getirdiği duygu ve düşünceler, bu çalışmanın temel kaynağını; bu şiirlerin tespit edilerek incelenmesi de çalışmanın yöntemini oluşturmaktadır. Kısaca bu çalışma, âşıkların duygu ve düşüncelerinde milli mücadelenin nasıl aktarıldığını ele almakla birlikte kültürel bellekte milli bilincin nasıl oluşturulduğunu tespit etmektedir.

Anahtar Kelimeler
Milli Mücadele, Âşıklık Geleneği, Türk Kültür ve Edebiyatı, Milli Bilinç.