Mitik düşünce toplumun bulunduğu çevreden beslenerek büyür ve zenginleşir. Orta Asya bozkırlarında hayvanlar ile yakın teması bulunan Türkler, karşılaştıkları hayvanlar etrafında birtakım inançlar geliştirmiş; aynı zamanda bu hayvanları anlatı dünyasına da aktarmıştır. Türklerin mitik düşüncelerine ve aynı zamanda destanlarına aktardıkları hayvanlardan biri kartaldır. Gökyüzündeki azametiyle dikkat çeken kartal hem mitik düşüncede hem de destan dünyasında olumlu vasıflarıyla öne çıkarılmış, yalnızca bir kuş olmanın ötesine taşınarak farklı tasavvurlar içinde farklı görevler üstlenmiştir. Bu çalışmada kartalın Sibirya sahası Türk destanlarındaki yerini tespit etmek amacıyla Altay Türklerine ait 25, Hakas Türklerine ait 9, Şor Türklerine ait 16, Tuva Türklerine ait 15, Yakut Türklerine ait 3 destan olmak üzere Türkiye Türkçesine aktarılmış olan toplam 70 destan metni incelenmiş; bunlardan “Maaday Kara”, “Cañar”, “Kan Kapçıkay”, “Altay Buuçay”, “Oçı Bala”, “Katan-Kökşin le Katan-Mergen”, “Culuruyar Nurgun Bootur”, “Ehe Khara Atlı Eles Bootur”, “Er Sogotoh” ve “Boktu-Kiriş, Bora-Şeeley” destanlarında kartala dair kayda değer veriler elde edilmiştir. Çalışmada kartalın destan dünyasındaki yeri değerlendirilmekle birlikte kartala dair tasavvurlara geniş bir açıdan bakabilmek için kartalın mitik düşüncedeki yeri de değerlendirilmiştir. Böylece mitik düşünceden destan dünyasına uzanan çizgide Türklerin kartala bakışı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler
Mitoloji, destan, inanç, kartal, Sibirya Sahası