Overview of the Problems of Anonymous Folk Literature: ‘The Cauldron Hit the Head of the Fountain’ Example of Turkish Folk Song and Variants
Özet
Halk edebiyatı, Türk halkının yüzyıllar boyunca ortak bir şekilde oluşturduğu edebî ürünleri ortaya koyma bakımından önemli bir yer teşkil etmektedir. Sözlü olarak başlayan bu edebiyat, yazının bulunmasıyla sözlü ve yazılı olarak varlığını devam ettirmiştir. Halkın duyguları, düşünceleri, hayalleri dilden dile gönülden gönüle bu şekilde aktarılmıştır. Türk ruhunu yansıtan ve halkın diliyle söylenegelen edebiyat unsurları, elbette yazılı veya sözlü aktarım esnasında çeşitli sıkıntıları da beraberinde getirmiştir. Birçok sebebe dayanan hatalar, kaynağını sözlü kültür ürünlerinden alması ve dilden dile, kulaktan kulağa aktarılması bakımından en çok da anonim halk edebiyatında varlığını göstermiştir. Anonim halk edebiyatının en önemli unsurlarından biri olan türkü; bu çalışmada bize yol gösterecektir. En eski çağlardan beri Türk halkının duygusunu, inancını ve durumunu barındıran türkü özelinde meselelere bakılarak; bir türkü örneğinden hareketle anonim halk edebiyatının sorunlarına değinilmiştir. Çalışmaya konu olan türkü ve varyantları, araştırmanın temel kaynağını oluşturmaktadır. Türkülerin varyantları tespit edilip karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada amaç, özelden genele giderek edebiyatımızdaki meselelere çözüm önerileri sunmak ve çözüme katkıda bulunmaktır. Bunun için Sonuç kısmında önerilere yer verilmiştir. Sözlü edebiyatın genelinde var olan değişimin ve yeniden üretimin incelenen türküde de var olması bu tip anlatımların doğası gereği olağandır. Çalışmada, sözlü gelenek ürünü olan türkülerin incelenmesi neticesinde farklılaşmanın sebepleri üzerinde durulmuş, bu farklılaşmanın olumlu ve olumsuz sonuçları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türkü, varyant, folklor, Anonim Halk Edebiyatı, Türk Halk Edebiyatı