Osmanlı Türkçesinden yayına hazırlanmış olan bu çalışmada; Sultan Abdülaziz ve (1861-1876) döneminde yaşananlar ele alınmaktadır. İbnülemin Mahmud Kemal İnal tarafından yazılmış olan bu makale, XIX. yüzyılın ikinci yarısındaki Osmanlı’yı anlatmakta ve yaşanan çıkar çatışmalarını, ülke içerisindeki devlet adamı polemiklerini, Sultan Abdülaziz’in hamleleri ile kendisine karşı oluşan darbeci kadroyu değerlendirmektedir. Sultan Abdülaziz’e karşı düzenlenecek olan darbeyi ve darbe sürecinin oluşumu ile 30 Mayıs 1876 tarihinde hâl’ edilen Sultan Abdülaziz’in 4 Haziran’da vefat etmesi de makalenin temas ettiği asıl meseleler arasında bulunmaktadır. Yazar, burada Sultan’ın vefatına dair “intihar” veyahut “katil” iddiaları üzerinde durmuş ve birtakım ifadeler sarf etmiş olsa da her iki ihtimâle dair “kesin” bir karar verememiştir. İbnülemin Mahmud Kemal İnal’ın bu eseri, günümüz harflerine aktarılırken herhangi bir sadeleştirme işlemine maruz kalmamıştır. Metin içerisinde anlamı bilinemeyecek derecede bulunan tamlama ve kelimeler, dipnotlar vâsıtasıyla açıklanmıştır. Ayrıyeten, makale içerisinde geçen kişi veya olaylarla ilgili ek açıklama yapmak için de dipnotlara başvurulmuş ve tarafımızca verilen her dipnot “(S.Y.)” ibaresiyle eklenmiştir.

Anahtar Kelimeler
İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Osmanlı İmparatorluğu, Sultan Abdülaziz, Erkân-ı Erbaa, 30 Mayıs 1876 Darbesi.