Âşık Hüseyin’in Kırşehir’deki Kıtlığı Anlatan Destanı
(Ashik Hüseyin’s Epic of Famine in Kırşehir )

Yazar : Ayfer UYSAL    
Türü :
Baskı Yılı : 2022
Sayı : 2
Sayfa : 71-82
    


Özet
İnsanoğlu yaratılışından itibaren doğa ile iç içe olmuş, kimi zaman uyum içinde yaşarken kimi zaman da mücadele etmiştir. Tabiatta meydana gelen pek çok olay, zaman zaman afete dönüşerek insanları bu mücadelede çaresiz bırakmış ve toplumların üzerinde yıkıcı bir etkiye sebep olmuştur. Kıtlık afeti, Anadolu topraklarında muhtelif zamanlarda etkili olmuştur. Kıtlık; salgın hastalık, açlık, susuzluk hatta ölümlere yol açmıştır. Dönemin sosyal ve gündelik hayatından, toplumun yaşantısından izler taşıyan Âşık tarzı şiirlerde, yaşanan kıtlıkları ve bunların yansımalarını görmek mümkündür. Halk şairleri, meydana gelen olayları kendi duygu süzgecinden geçirip dile getirirken bunların halk üzerindeki etkilerini de aksettirir. Toplumun büyük bir bölümünü derinden etkileyen ve çoğu zaman büyük olumsuzlukların yaşanmasına sebebiyet veren kıtlık hadiselerine karşı duyarsız kalmayan âşıklar, bu afeti şiirlerinde konu edinmişlerdir. Çalışmamızda 1873-1875 yılları arasında etkisini hissettiren, çok büyük can ve mal kaybına sebep olan Orta Anadolu kıtlığı; Kırşehirli Âşık Hüseyin’e ait bir kıtlık destanı üzerinden incelenmiştir. Kıtlığın etkileri şiir üzerinden değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler
Kıtlık, Anadolu, toplumsal bellek, Âşık Hüseyin, destan

Abstract
Since its creation, mankind has been intertwined with nature, sometimes living in harmony and sometimes struggling. Many events in nature have turned into disasters from time to time, leaving people helpless in this struggle and having a devastating effect on people and societies. Famine disaster has been effective in Anatolian lands from time to time. Famine; epidemics, hunger, thirst and even death. Anatolia; due to the lack of rainfall, locust invasion, severe cold, war, these disasters. It is possible to see the scarcity and reflections of lover-style poems that bear traces of the social and daily life of the period and the life of the society. Folk poets pass the events through their own filter of emotions and express their influence on the people. Lovers who are not insensitive to the famine events that affect a large part of society deeply and often cause great negativity, have discussed this disaster in their poems. In our study, the Central Anatolia famine, which caused a great loss of life and property that had an effect between 1873 and 1875, was examined through a famine saga belonging to The Lover Hüseyin of Kırşehir. The effects of famine were evaluated through poetry.

Keywords
Famine, Anatolia, social memory, Ashik Hüseyin, epic