Günümüz Âşıklarının Diliyle Millî Mücadele Ruhu
(Spirit of National Struggle in the Language of Minstrels
)
Yazar
|
:
Dilay NAKIŞ
|
|
Türü |
:
|
Baskı Yılı |
:
2024
|
Sayı |
:
6
|
Sayfa |
:
15-30
|
|
Özet
Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan âşıklık geleneği, çeşitli işlevleriyle temeli şamanlığa
dayanan İslamiyet’le birlikte ozanlığa dönüşen ve 16. yüzyılda âşıklık adını alarak devam eden
kültürel bir mirastır. Geleneğin bir parçası olan âşıklar, saz ile sözü birleştirerek duygu ve
düşüncelerini ifade etmektedir. Duygu ve düşüncelerini aktarırken bireysel duyguların yanı sıra
yaşadıkları dönemin toplumsal, siyasal ve sosyokültürel özelliklerini yansıtmaktadırlar. Böylece
âşıklar hem toplumun aynası olmakta hem de düşünceleriyle toplumu yönlendiren dinamik bir
işlevsellik kazanmaktadır. Bu durum bir milletin kültürel belleğini güçlendirmekte ve millî
bilincinin oluşmasında önemli bir katkı sağlamaktadır. Bir millet olarak yaşanan ortak olayların
âşıkların dilinde yer alması milletin kültürel belleğini oluşturarak canlı kalmasını ve o millî değerin
gelecek nesillere bir miras olarak aktarılmasını sağlamaktadır. Uzun bir tarihî geçmişi olan Türk
milletinin, dönüm noktası olarak nitelendirilebilecek önemli tarihî dönemlerimden biri Millî
Mücadeledir. 1919-1922 yılları arasında dış güçlere karşı başlayan ve birçok cephede süren
bağımsızlık mücadelesi, siyasi ve askerî olarak bir millî dava bilinci doğrultusunda sonuçlanan
zaferle tarih sayfalarında yerini almıştır. Millî mücadele ruhunun azim, strateji ve inançla başarıya
ulaşması Türk milletinin Anadolu coğrafyasında yeniden doğuşu olmuştur. Bu zafer, geleneğin
içerisinde yer alan birçok âşığın dilinde yeniden anlatılarak yaşanmakta ve Türk milletinin millî
değerlerinin bilincine sahip olması sağlanmaktadır. 20 ve 21. yüzyılda millî duyguları yoğun olan
âşıkların millî mücadele konusunda şiirlerinde dile getirdiği duygu ve düşünceler, bu çalışmanın
temel kaynağını; bu şiirlerin tespit edilerek incelenmesi oluşturmaktadır. Bu çalışmada, âşıkların
duygu ve düşüncelerinde millî mücadelenin nasıl aktarıldığı ele alınmakla birlikte kültürel bellekte
millî bilincin nasıl oluşturulduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Millî mücadele, âşıklık geleneği, Türk kültürü, millî bilinç
Abstract
Minstrelsy tradition has had an important place in the history of Turkish culture and literature. It
turned into a poet with Islam, which is based on shamanism with its various functions, and it is a
cultural heritage that continues in the 16th century by taking the name of minstrelsy. The minstrels,
who are a part of the tradition, express their feelings and thoughts by combining saz and words.
When minstrels express their feelings and thoughts, they also reflect the social, political, and sociocultural
characteristics, as well as their individual feelings at that time. Thus, minstrels become a
mirror of society and gain a dynamic functionality that directs society with their thoughts. This
situation strengthens the cultural memory of a nation and makes an important contribution to the
formation of national consciousness. The cultural memory of the nation is created by Telling the
common events experienced as a nation in the language of the minstrels. It ensures that the cultural
memory remains alive and that national value is passed on to future generations as a legacy. Indeed,
the period of the National Struggle is one of the important events that the Turkish nation experienced
in a long historical process and can be described as a turning point. The struggle for independence,
which started against these foreign powers between 1919 and 1922 and continued on many fronts,
took its place in the pages of history with the victory that resulted in the consciousness of a national
cause politically and militarily. The success of the national struggle spirit with perseverance,
strategy, and faith has been the rebirth of the Turkish nation in Anatolian geography. This victory is
experienced by retelling in the languages of many minstrels in the tradition. It is also ensured that
the Turkish nation is conscious of its national values. The feelings and thoughts expressed by the
minstrels in their poems about the national struggle are the main sources of this study. Determining
and examining these poems constitutes the method of the study. In short, this study deals with how
the national struggle is conveyed in the feelings and thoughts of the minstrels, and it has been
determined how the national consciousness is created in the cultural memory.
Keywords
National Struggle, minstrelsy tradition, Turkish culture and literature, national consciousness